Mỗi chiếc điện thoại thông minh đều
chứa hàng loạt kim loại quý như vàng, bạc, đồng, bạch kim và paladi, tuy nhiên,
nguồn khoáng sản này bị quên lãng khi chiếc điện thoại đó trở nên lạc hậu.
Những kim loại quý này ngày một
khan hiếm, khi loài người đang phải đối mặt với sự thực rằng chúng ta rồi sẽ chẳng
thể khai thác chúng từ dưới lòng đất nữa. Chính vì thế, chiếc smartphone trong
tay đáng giá nhiều hơn chúng ta vẫn tưởng.

Có gì trong một chiếc smartphone?
Smartphone là kho báu bé nhỏ của
các kim loại quý và đất hiếm. Một iPhone được ước lượng có khoảng 0,034g vàng,
0,34g bạc, 0,015g paladi và ít hơn 0,001g bạch kim. Ngoài ra, iPhone cũng chứa
các kim khí khác với lượng lớn, như 25g nhôm và khoảng 15g đồng.
Không những thế, một chiếc smartphone
cũng chứa hàng loạt kim loại đất hi hữu – những kim loại phú quý trong lòng đất
nhưng khó khai thác và chiết tách, chẳng hạn yttri, lantan, terbi, neodymi,
gadolini và praseodymi. Trong khi, một danh sách dài các thành tố với chất dẻo,
thủy tinh, ắc quy, vv...
Đây chỉ là những tính toán trong
một vài lượng nhỏ. Hiện tại, hơn hai tỷ người sở hữu smartphone và con số này dự
tính không dừng lại ở đó. Mức tập trung tham gia một số thành tố như vàng và bạc
trong laptop cao hơn so với khối lượng tương đương của chúng trong các mỏ khai
thác. Một tấn iPhone chứa gần 300 lần lượng vàng, và 6,5 lần lượng bạc trong một
tấn quặng.
Vì sao đây trở thành điều đáng quan
tâm?
Bởi hơn hai tỷ người dùng sẽ tăng
cấp điện thoại mới khoảng 11 tháng một lần, cũng có nghĩa là những chiếc điện
thoại cũ rồi sẽ nằm yên ổn trong ngăn kéo và bị quên béng, hoặc bị vứt đi đâu
đó.
Chỉ khoảng 10% trong số này được
tái chế, cũng như các yếu tố quý được thu hồi và tái dùng. Đó là mỏ vàng thực
thụ đang nằm ngay trong tủ, hộp hay thậm chí bãi rác. Vấn đề này có ý nghĩa về
mặt kinh tế và không gian nhằm hạn chế phao phí những vật liệu quý như vậy.
Yếu tố gì sẽ xảy ra với các tài
nguyên khi một smartphone lỗi thời?
Một triệu điện thoại thiết bị cầm
tay có thể mang gần 16 tấn đồng, 350kg bạc, 34kg vàng và 15kg paladi. Thách thức
đặt ra là làm cho sao để thu hồi chúng một bí quyết an ninh và dè xẻn.
Theo thông báo, một lượng lớn chất
thải điện tử, kể cả laptop, được xuất khẩu trong khoảng các nước phương Tây và
chất đống tại nhiều nước như Trung Quốc – nơi trả tiền công cho công nhân với
cái giá rẻ mạt - đã bị tách ra bằng cách sử dụng chất hóa học nguy hại, nhằm
thu các nhân tố có trị giá cao.
Thậm chí việc chất thải công nghệ
được tái chế tại nước nhà chế biến cũng dấy lên nhiều bàn cãi. Một ví dụ điển
hình là tại Australia, tái chế những chất thải này can dự đến kĩ nghệ luyện
kim, một lĩnh vực đắt đỏ và không thân thiện với môi trường.
Phương pháp tốt nhất để giải quyết
vấn đề là gì?
Về lý thuyết, chúng ta nên dừng lại
việc upgrade laptop mới, tuy nhiên, đổi mới hành vi tiêu dùng là phương án ít
khả thi nhất.

Nhà khoa học nguyên liệu Veena
Sahajwalla trong khoảng Đại học New South Wales, Australia đang bắt đầu khắc phục
trong phạm vi nhỏ bé trước toàn cầu. Sahajwalla trông thấy hy vọng ở các nhà
máy cỡ nhỏ (micro-factories), tồn tại trong mỗi cộng đồng, có thể chiết tách
kim loại quý từ những máy tính bảng lỗi thời và bỏ phần còn lại.
Bằng dòng điện cao áp, laptop bị
đập vỡ, sau đó bảng mạch in được mang quay về bằng cánh tay robot. Máy tính bảng
tiếp diễn được đưa vào một lò bé dùng phản ứng nhiệt độ cao và điều chỉnh đúng
mực để đưa hợp kim kim khí quý ra ngoài. Ở đây, bất cứ chất độc hại nào cũng sẽ
được thiêu đốt một cách bình an.
Toàn bộ máy móc thứ tự này có
kích thước cỡ một container chuyển vận, yếu tố này có thể khiến nó biến thành
lĩnh vực thủ công cuối cùng cho những người vẫn hằng tìm vàng trong các núi rác
công nghiệp.
Có 1 nhận xét Đăng nhận xét
nếu gom 2 tỷ chiếc điện thoại lại thì sẽ là một nguồn tài nguyên lớn